تجربیات جهانی و ملی در زمینه زلزله نشان میدهند که آمادگی برای مواجهه با این پدیده اجتنابناپذیر امری ضروری است. مرور تاریخچه زلزلهها نشان میدهد که آسیبهای ناشی از آنها در گذشته بیشتر بوده که دلیل اصلی آن عدم آمادگی و پیشبینیهای کافی بوده است.
تقویت ایمنی ساختمانها در برابر زلزله از اهمیت بالایی برخوردار است و در این مسیر، تلاشهای بسیاری صورت گرفته است. با این وجود، همچنان ساختارهای ملی ما دارای نقصها و کاستیهایی هستند. این مشکلات میتوانند دلایل مختلفی داشته باشند، از جمله عدم اجرای مقررات، فقدان مقررات مشخص در برخی حوزهها و استفاده از روشهای قدیمی و منسوخ.
یکی از جنبههای مهم که تا چند سال پیش فاقد مقررات و استانداردهای خاص بود و از روشهای نوین در اجرای آن استفاده نمیشد، دیوارهای غیرسازهای بودند. خوشبختانه، اکنون آییننامهها و استانداردهای ویژهای برای این موضوع تدوین شدهاند که یکی از آنها، نشریهای است که گروه تولیدی میلگرد بستر ایران سازه، در اختیار شما قرار داده است.
این نشریه که به اختصار نشریه ۸۱۹ یا ضابطه ۸۱۹ نامیده میشود، راهنمای طراحی سازهای و جزئیات اجرایی دیوارهای غیرسازهای نام دارد. هدف اصلی این نشریه، کاهش آسیبپذیری ساختمانها در برابر زلزله از طریق طراحی لرزهای مناسب و مهار اصولی دیوارها است. این نشریه حاصل همکاری سازمان نظام مهندسی استان البرز، وزارت راه و شهرسازی و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی است.
فصل های نشریه ۸۱۹
نشریه ۸۱۹ در سه فصل سازماندهی شده است تا دستورالعملها و راهنماییهای جامعی را در زمینه طراحی و اجرای دیوارهای خارجی و پارتیشنهای داخلی ساختمانها ارائه دهد.
فصل اول:
تحت عنوان دستورالعمل طراحی، هدفی کلی را دنبال میکند و روشهای محاسباتی، جزئیات اجرایی و نقشههای کاربردی را برای انواع دیوارها ارائه مینماید. این فصل، با ارائه روشهای محاسباتی دقیق و دیتیلهای اجرایی، راهنمایی کاملی برای مهندسین و فعالان صنعت ساختمان فراهم میکند. علاوه بر این، جداول و اطلاعات ارائه شده در این فصل، انواع سازهها تا محدودیت ده طبقه را پوشش میدهند و سازهها بر اساس سطوح اهمیت ساختمانی طبقهبندی شدهاند. کاربران میتوانند با توجه به سطح اهمیت ساختمان، جزئیات اجرایی مربوطه را استخراج کرده و آن را با ضوابط ذکر شده در فصل چهارم استاندارد ۲۸۰۰ تطبیق دهند. لازم به ذکر است که ضوابط، دستورالعملها و دیتیلهای اجرایی ارائه شده در جداول، صرفاً پیشنهادی بوده و کاربران میتوانند با توجه به شرایط خاص پروژه، از آنها استفاده نمایند.
فصل دوم:
با عنوان جداول راهنما، مجموعهای از جداول کاربردی را ارائه میدهد که بر اساس فرضیات مشخصی تهیه شدهاند. این جداول، راهنمایی جامع در زمینه انتخاب مقاطع وال پستها، جزئیات مهار و تسلیح برای دیوارهای خارجی و داخلی هستند. با استفاده از این جداول، کاربران میتوانند به راحتی انواع دیوارها را در سطوح مختلف اهمیت ساختمان و تا ارتفاع ده طبقه اجرا نمایند.
فصل سوم:
تحت عنوان جزئیات و دیتیلهای اجرایی، به طور اختصاصی به دیوارهای بلوکی پرداخته و جزئیات دقیق و کاملی را در رابطه با طراحی، اجرا و جزئیات ساخت این نوع دیوار ارائه میدهد. این فصل، منبع ارزشمندی از اطلاعات برای مهندسین و کارگران ساختمانی است که درگیر اجرای دیوارهای بلوکی هستند.
مقدمه رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان البرز ضابطه ۸۱۹
در سالیان اخیر، با پیشرفت ضوابط طراحی لرزهای و اجرای عناصر سازهای و موفقیت های حاصله در حفظ پایداری سازه ها در هنگام وقوع بلایای طبیعی مانند زلزله، آسیب پذیری عناصر غیر سازهای و به طور خاص دیوارهای غیر سازهای نمود عینی بیشتری پیداکرده است. با توجه به مشاهدات حاصل از زلزله های اخیر، ضعف در طراحی، اجرا و عدم توجه اصولی و فنی به مهار دیوارهای سرویس دهی ساختمان ها پس از زلزله غیر سازهای مشهود است.
این مسئله علاوه بر آسیب های شدید سازهای به ساختمان ها عملا را دچار اخلال کرده و باعث کاهش سطح اطمینان در بهره برداری از ساختمان های آسیب دیده گشته است. ازاینرو با استفاده از ظرفیت علمی و تجربی مهندسان سازمان نظام مهندسی ساختمان استان البرز و بهره مندی از دستاوردهای مطالعاتی-تحقیقاتی و آزمایشگاهی اساتید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی؛ کتاب راهنمای حاضر که نتیجه ماهها تلاش این عزیزان میباشد تهیه و تدوین گردید.
در این راستا سعی شده است تا با ارائه جزئیات اجرائی بصورت دو و سه بعدی در قالب یک راهنمای مهندسی و نیز بیان ضوابط طراحی بر اساس جدیدترین آئین نامه ها و مقررات ملی و بین المللی، گامی در جهت ضابطه مند نمودن طراحی و اجرای دیوارهای غیر سازهای در سطح کشور برداشته شود. باشد تا شاهد کاهش خسارات ناشی از پدیده های طبیعی با مدنظر قرار دادن صرفه اقتصادی و جلوگیری از هدر رفت سرمایه ملی باشیم.
کوروش غفاری ایرد موسی
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان البرز
