فاصله گذاری بین میلگردها در هنگام تقویت سازه‌های بتنی، یکی از جنبه‌های کلیدی است که باید مورد توجه قرار گیرد. این فاصله نقش مهمی در تضمین مقاومت و استحکام بتن بازی می‌کند. اگر این فاصله بیش از حد زیاد باشد، میلگردها نمی‌توانند به‌طور موثر در تقویت بتن مشارکت کنند، و در نتیجه، احتمال ترک خوردن فونداسیون افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، قرار دادن میلگردها به‌صورت فشرده و بدون در نظر گرفتن فاصله مناسب، نه تنها مقاومت بتن را بهبود نمی‌بخشد، بلکه ممکن است منجر به نتایج نامطلوب شود. در این حالت، بتن به‌درستی در بین میلگردها نفوذ نمی‌کند، و این امر می‌تواند به ایجاد حفره‌هایی بین میلگرد و بتن منجر شود.
در این مقاله از تولیدکننده میلگرد بستر براتلو، ما به بررسی حداکثر فاصله مجاز بین میلگردها می‌پردازیم و معیارهای تعیین‌کننده این فاصله را مورد تحلیل قرار می‌دهیم. هدف ما درک بهتر این موضوع است که چگونه فاصله‌گذاری صحیح میلگردها می‌تواند به بهبود کیفیت و مقاومت بتن در سازه‌های ساختمانی کمک کند.
محدودیت‌های فاصله میلگردها چقدر است؟
در مقاله فاصله میلگرد بستر از هم چقدر باید باشد؟ به طور مفصل درباره فواصل صحیح افقی و عمودی برای این مقطع فولادی پرداختیم. چرا که اجرای صحیح سازه، ضمن افزایش مقاومت، از هدر رفت بودجه شما که از بابت قیمت میلگرد بستر پرداخته اید جلوگیری بعمل می آورد. اما در اینجا قصد داریم درباره محدودیت های فاصله میلگردها از هم صحبت کنیم.
فاصله‌گذاری مناسب بین میلگردها در سازه‌های بتنی، جنبه‌های مهمی از جمله ایمنی، استحکام و کیفیت بتن‌ریزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در اینجا به بررسی محدودیت‌ها و نکات مهم در تعیین فاصله بین این مقاطع فولادی می‌پردازیم.
هنگامی که میلگردها به‌صورت موازی در یک ردیف یا سفره قرار می‌گیرند، فاصله بین آن‌ها باید حداقل ۲۵ میلی‌متر در نظر گرفته شود. این فاصله نه تنها برای سهولت کار در حین بتن‌ریزی اهمیت دارد، بلکه تضمین می‌کند که بتن به‌طور یکنواخت در اطراف میلگردها توزیع شود. علاوه بر این، فاصله میلگردها باید از قطر خود میلگردها و همچنین از ۱.۳۳ برابر قطر بزرگ‌ترین سنگدانه بتن بیشتر باشد تا از گیر کردن سنگدانه‌ها در فاصله بین میلگردها جلوگیری شود.
در مواردی که میلگردها در چند ردیف یا سفره چیده می‌شوند، تنظیم فاصله بین آن‌ها پیچیده‌تر است. فاصله بین هر دو ردیف باید به گونه‌ای باشد که بتن به راحتی در بین آن‌ها جریان یابد و فضای خالی به طور کامل پر شود. به همین دلیل، فاصله بین ردیف‌ها باید بیشتر از ۲۵ میلی‌متر و همچنین بیشتر از قطر بزرگ‌ترین میلگردی باشد که در آن ردیف‌ها استفاده شده است. این امر تضمین می‌کند که بتن به طور یکنواخت در اطراف میلگردها در هر ردیف توزیع می‌شود.
در کاربردهای خاص، مانند اعضای خمشی و برشی، فاصله بین میلگردها باید به دقت تنظیم شود تا خواص مکانیکی مورد نظر را تضمین کند. در این موارد، حداکثر فاصله بین میلگردها ۲۰۰ میلی‌متر است تا مقاومت خمشی و برشی بهینه شود. در مقابل، در بخش‌هایی که از خاموت بسته یا دورپیچ استفاده می‌شود، فاصله بین میلگردها باید حداقل ۴۰ میلی‌متر باشد تا از تداخل و برخورد آن‌ها جلوگیری شود. این فاصله نباید از ۱.۵ برابر قطر بزرگ‌ترین میلگردی که استفاده می‌شود، کمتر باشد تا از استحکام و یکپارچگی سازه اطمینان حاصل شود.
حداکثر فاصله آزاد بین میلگردها بر چه اساسی است؟
فاصله‌گذاری بین میلگردها در سازه‌های بتنی، موضوعی مهم و تعیین‌کننده است که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. استانداردهای مختلفی برای تعیین این فاصله وجود دارد که بر اساس دو عامل کلیدی طراحی شده‌اند.
اولین عامل، تضمین جریان روان بتن در اطراف میلگردها است. فاصله بین میلگردها باید به گونه‌ای باشد که بتن به راحتی در آن جریان یابد و از تجمع سنگدانه‌ها و ایجاد حفره‌های خالی جلوگیری شود. به طور کلی، فاصله‌ای معادل ۱.۳۳ برابر قطر بزرگ‌ترین سنگدانه بتن، این اطمینان را می‌دهد که بتن به درستی پر شده و کرموشدگی رخ نمی‌دهد.
عامل دوم، تضمین پیوستگی و یکپارچگی بین بتن و میلگردها است. فاصله میلگردها باید به گونه‌ای تنظیم شود که اتصال محکمی بین این دو عنصر ایجاد شود. این فاصله نباید آنقدر زیاد باشد که بتن نتواند به درستی میلگردها را دربر بگیرد و در عین حال، باید فضای کافی برای مهاربندی و اتصال‌های سازه‌ای فراهم کند.
مهندسان در تعیین فاصله مناسب، باید به این دو عامل و همچنین عوامل دیگری مانند ابعاد سازه، تعداد میلگردها و شرایط بارگذاری توجه کنند. این تصمیم‌گیری، نقش مهمی در استحکام و ایمنی سازه دارد.
حداکثر فاصله میلگرد طولی ستون
فاصله‌گذاری صحیح میلگردها در ستون‌ها، یکی از عوامل کلیدی در تضمین استحکام و ایمنی سازه است. این فاصله نه تنها روند بتن‌ریزی را تسهیل می‌کند، بلکه از ترک‌خوردگی ستون‌ها جلوگیری کرده و تحمل بار را بهبود می‌بخشد. آیین‌نامه مبحث نهم سال ۹۹، محدوده‌ای بین ۱ تا ۸ درصد را برای تراکم میلگرد در ستون‌ها تعیین کرده است، اما به طور کلی، تراکم حدود ۳ درصد به عنوان ایده‌آل شناخته می‌شود.
حداکثر فاصله مجاز برای میلگردها در ستون‌ها ۲۰۰ میلی‌متر است. اگر این فاصله بیشتر شود، ستون‌ها ممکن است در برابر بارها و تنش‌ها ضعیف شوند. در عمل، میلگردها معمولاً با فاصله ۱۰۰ میلی‌متری در ستون‌ها قرار می‌گیرند، و در مواردی که از بتن‌های درشت‌دانه استفاده می‌شود، این فاصله تا ۱۵۰ میلی‌متر نیز افزایش می‌یابد. این فاصله‌گذاری دقیق تضمین می‌کند که ستون‌ها بتوانند بارها را به درستی تحمل کنند و در عین حال، روند ساخت را ساده‌تر می‌کند.
حداقل فاصله بین میلگردها در ستون
فاصله‌گذاری مناسب میلگردها در ستون‌ها، جنبه‌ای حیاتی در ساخت سازه‌های مقاوم است. نزدیک بودن بیش از حد میلگردها به یکدیگر، منجر به پدیده‌ای به نام کرموشدگی می‌شود که در آن بتن دچار جدایی ذرات و ایجاد حفره‌های خالی می‌گردد. این امر مقاومت بتن را تضعیف می‌کند. به همین دلیل، در ستون‌ها و اجزای اصلی سازه، فاصله بین میلگردها باید حداقل ۴۰ میلی‌متر رعایت شود.
معیارهای دیگری نیز برای تعیین فاصله مناسب وجود دارد، مانند ۱.۵ برابر قطر بزرگ‌ترین میلگرد یا ۱.۳۳ برابر قطر بزرگ‌ترین سنگدانه بتن. همچنین، توجه به مهاربندی میلگردها در ستون‌ها ضروری است. میلگردهای طولی باید با استفاده از سنجاقی یا خاموت مهار شوند تا در برابر نیروهای فشاری و تنش‌هایی مانند زلزله، مقاومت کافی داشته باشند. در فاصله‌های نزدیک‌تر از ۱۵۰ میلی‌متر، مهار کردن مقاطع به صورت یک در میان با سنجاقی یا خاموت کافی است، اما در فواصل بیشتر، مهاربندی کامل ضروری است.
اهمیت رعایت استاندارد فاصله میلگردها در استحکام سازه
استانداردسازی فاصله میلگردها در سازه‌ها، یکی از جنبه‌های مهم و اساسی در صنعت ساخت و ساز است. در مقاله‌ای که ارائه شد، به بررسی فاصله‌های آزاد بین میلگردها در قسمت‌های گوناگون سازه پرداخته شد. حفظ فاصله مناسب بین میلگردها، نه تنها از خرید بیش از حد میلگرد جلوگیری می‌کند، بلکه از مشکلات مرتبط با بتن‌ریزی در میان میلگردهای فشرده نیز پیشگیری می‌نماید. با این حال، این امر به معنای مجاز بودن کاهش تعداد میلگردها برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها نیست.
مهندسان وظیفه دارند تا با رعایت حداکثر و حداقل‌های تعیین‌شده، فاصله استاندارد بین مقاطع را محاسبه و اعمال کنند تا مسلح‌سازی بتن به درستی انجام شود. این فرآیند تضمین می‌کند که سازه نهایی از استحکام و پایداری لازم برخوردار باشد. بنابراین، توجه به جزئیات فاصله‌گذاری میلگردها، نقشی حیاتی در کیفیت و ایمنی سازه ایفا می‌کند.
