در ساختار یک ساختمان، وجود دو نوع دیوار مهم است: دیوارهای باربر و غیر باربر. دیوارهای غیرباربر که گاهی اوقات دیوار غیرسازه ای نامیده میشوند، وظیفه نگهداشتن خود را بر عهده دارند و طبق آیین نامه ۲۸۰۰ ساختمان با میلگرد بستر مسلح می شوند. در حالی که دیوارهای باربر وظیفه مهمی را بر عهده دارند: انتقال بارها به طور عمودی از طریق فشرده سازی. قیمت میلگرد بستر این روزها به دلیل ریاست جمهوری ترامپ و بالا رفتن قیمت دلار دچار تنش هایی شده است!
در فرایند بازسازی خانههای قدیمی، برداشتن بعضی از دیوارها اغلب ضروری است، اما این کار میتواند چالشبرانگیز و پرهزینه باشد. با این حال، این اقدام میتواند تغییرات چشمگیری در فضاهای داخلی ایجاد کند. حذف دیوارها به شما این آزادی را میدهد تا اتاقهای خواب را به سوئیتهای دلخواه تبدیل کنید، فضای اتاق کودکان را گسترش دهید، آشپزخانه را بزرگتر کنید، یا حتی یک اتاق نشیمن کوچک را به فضایی وسیع و دلباز تبدیل نمایید که میزبان مهمانیهای دوستانه و جمعهای صمیمی باشد.
قبل از شروع هرگونه بازسازی، مهم است که نوع دیوار را تشخیص دهید: آیا دیوار باربر است یا غیر باربر؟ دیوارهای باربر، همانطور که از نامشان پیداست، بار و وزن طبقه بالا یا سقف را تحمل میکنند. این دیوارها به دلیل تحمل بار قابل توجه، از اهمیت بالایی برخوردارند. در مقابل، دیوارهای غیر باربر، که گاهی دیوارهای جداکننده نامیده میشوند، فقط وظیفه تحمل وزن خود را بر عهده دارند و ممکن است موارد سبکی مانند قفسهها، عکسها، و درهای داخلی را نیز تحمل کنند.
دیوار باربر چیست؟
دیوار باربر عنصری ساختاری است که در انتقال بارها به صورت عمودی نقش حیاتی دارد. این دیوارها بار را از طبقات، تیرها یا سقف به سمت زمین منتقل میکنند. در واقع، دیوارهای باربر مانند ستونها عمل میکنند و از طریق فشردهسازی مواد تشکیلدهنده خود، بار را تحمل مینمایند. این دیوارها معمولاً از مواد محکمی مانند بتن، فولاد، یا چوب ساخته میشوند، و ممکن است از سیستمهای کامپوزیتی نیز در آنها استفاده شود.
دیوارهای باربر میتوانند در جهتهای مختلف قرار گیرند. به عنوان مثال، اگر دیواری به صورت عمود بر تیرچههای کف بالا قرار گیرد، احتمال باربر بودن آن زیاد است. اما در مواردی، دیوار باربر ممکن است موازی با تیرچهها باشد، که در این حالت، میتواند مستقیماً زیر یک تیرچه منفرد قرار گیرد یا روی بلوک بین دو تیرچه همسایه واقع شود. دیوارهای خارجی، که نمای بیرونی خانه را تشکیل میدهند، معمولاً باربر هستند و استحکام ساختمان را تضمین میکنند. در طراحیهای دوبلکس، دیوارهای باربر از اهمیت ویژهای برخوردارند و باید با دقت بررسی و طراحی شوند.
نحوه تشخیص دیوار باربر از غیر باربر

تشخیص دیوار باربر از دیوارهای غیر باربر نیازمند بررسی دقیق ویژگیهای ساختاری آنهاست. اولین قدم در این فرآیند، توجه به موقعیت دیوار نسبت به تیرچههای کف است؛ بهعنوان قاعده کلی، دیواری که عمود بر تیرچهها قرار دارد، بیشتر احتمال دارد باربر باشد، در حالی که دیواری که موازی با آنهاست، معمولاً غیر باربر است. در ادامه به صورت تیتروارنحوه تشخیص را می آوریم.
بررسی موقعیت دیوار
- دیوارهایی که عمود بر تیرچهها قرار دارند، احتمال بیشتری دارد که باربر باشند.
- دیوارهای موازی با تیرچهها معمولاً غیر باربر هستند.
تحلیل مواد ساختاری دیوار
- دیوارهای باربر معمولاً از مصالح مقاومتری مانند بتن یا آجرتن ساخته میشوند.
ویژگیهای دیوارهای خارجی
- تمام دیوارهای خارجی خانه شما به طور معمول باربر هستند.
نحوه بررسی دیوارهای باربر
- اگر تیرچههای سقف روی دیوار به هم متصل شده و عمود هستند، این دیوار حمال است.
- برای شناسایی دیوار باربر، میتوانید به زیرزمین یا پارکینگ رفته و ساختارهای نگهدارنده زیر دیوار را بررسی کنید.
شناسایی دیوارهای غیر باربر
- دیوارهای موازی با تیرچه سقفی، غیر باربر هستند و تخریب آنها خطر ندارد.
ویژگیهای دیوار حمال یا باربر چیست؟
ویژگیهای دیوار حمال به چندین عامل کلیدی بستگی دارد. دیوارهای باربر معمولاً از مصالح مقاوم مانند سنگ، فولاد، بتن یا آجر ساخته میشوند، زیرا این مواد توانایی تحمل بارهای سنگین را بدون تغییر شکل دارند. این دیوارها نقش حیاتی در حمایت از ساختمان را ایفا میکنند و با انواع دیگر دیوارهای جدا کننده تفاوت دارند.
طبق قوانین مربوط به بازسازی ساختمان، تخریب دیوارهای باربر در حین بازسازی بنا مجاز نیست، مگر اینکه تمهیدات لازم برای ایمنی در نظر گرفته شود. دیوارهای حمال به گونهای طراحی شدهاند که قادر به تحمل وزن بیشتر از حد انتظاری باشند. وزنهایی که این دیوارها تحمل میکنند، از سقف توزیع شده و به وسیله فونداسیون به زمین منتقل میگردند. همچنین، دیوارهای باربر معمولاً دارای عرضی بیشتر از ۳۰ سانتیمتر هستند. در نهایت، تمام دیوارهای بیرونی ساختمان به عنوان دیوارهای حمال شناخته میشوند و بار را تحمل میکنند.
اصول برداشتن دیوار حمال چیست؟

پس از شناسایی دیوارهای حمال، نکات مهمی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. مهم است که هنگام تخریب این نوع دیوار، به ساختار کلی بنا آسیبی وارد نشود. برای انجام این کار، هر دیوار باربری که قرار است برداشته شود نیازمند پشتیبانی مناسب است؛ این موضوع به ویژه در مورد برداشتن اپن آشپزخانه بیشتر صدق میکند. یکی از معمولترین روشها برای این کار، نصب تیر تکیهگاه یا RSJ (مفاصل فولادی تقویتشده) است. برای پیشگیری از بروز مشکلات مرتبط با برداشتن دیوار باربر، بهتر است با یک مهندس ساختمان مشورت کنید.
به منظور تخریب دیوار حمال، حتماً از یک پیمانکار متخصص کمک بگیرید، زیرا این فرآیند دارای ریسک بالا و پیچیدگیهای خاصی است. پروسه کار شامل نصب تیرهای سنگین و برچیدن دیوار خواهد بود. اگرچه شاید بتوانید خودتان این کار را انجام دهید، اما خطرات آن ارزش ریسک را ندارد.
دو روش برای حذف دیوار باربر داریم:
در روش اول برای پیادهسازی این روش، ابتدا باید یک نوار دو طرفه را روی زمین نصب کرده و سپس نوار دو طرفه دیگری را در بالای سقف به وسیله میخ یا پیچ محکم کنید. پس از این مرحله، ستونهای فولادی را در فاصله بین این دو نوار قرار دهید.
در روش دوم، به جای استفاده از ستونهای فولادی، میتوانید از دو برش طولی بهره ببرید که در واقع به ساخت یک دیوار دوم منجر میشود. پس از ایجاد این پشتیبانی، میتوانید دیوارهای باربر موجود را تخریب کنید، که این کار باید به آرامی انجام گیرد.
برای تخریب دیوار باربر بیرونی در ساختمانهایی که همسایههایی در دو سمت دارند، ضروری است که مسیر هر یک از المانهای افقی و ستونی در دیوار شناسایی و تیغهها در محل مناسب قرار داده شوند. برای این کار، بعد از ایجاد سوراخ تیر، باید مکان قرارگیری شمعها در زیر مسیر مشخص شود.
قبل از هر اقدامی، مهم است که مسیر سیمکشی برق و لولهها به دقت بررسی شود تا از بروز خسارتهای غیرقابل جبران جلوگیری شود. در نهایت، به دلیل اینکه دیوارهای باربر بار طبقات بالایی را تحمل میکنند و به ایستایی ساختمان کمک میکنند، ضروری است که قبل از تخریب این دیوارهای حامل، نکات ایمنی به دقت رعایت شده و اقدامات لازم انجام گیرد.
جمع بندی:
تشخیص دیوار باربر یک مرحله کلیدی در هر پروژه ساخت و ساز است که به حفظ ایمنی و استحکام ساختمان کمک میکند. استفاده از روشهای مناسب مانند تحلیل نقشههای ساختمان و بررسی ویژگیهای ساختاری میتواند به شناسایی دیوارهای باربر کمک کند. از سوی دیگر، مشاوره با کارشناسان و مهندسان در این زمینه امری ضروری است تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود. در نهایت، شناخت دقیق موقعیت دیوارهای باربر میتواند به تصمیمگیریهای آگاهانه در مورد تغییرات و بازسازیها منجر شود.