تفاوت بین نبشی و ناودانی یکی از موضوعاتی است که ممکن است برای افراد غیرمتخصص در صنعت فولاد و ساخت‌وساز، گیج‌کننده باشد. این دو پروفیل فولادی، شباهت‌های ظاهری دارند، اما در واقعیت، ویژگی‌های متمایزی دارند که آنها را از هم جدا می‌کند. شناخت این تفاوت‌ها، به‌ویژه برای کسانی که قصد خرید نبشی و ناودانی دارند، بسیار مهم است تا بتوانند انتخاب مناسبی داشته باشند. در ادامه این مقاله از ایران سازه تولید کننده نبشی منقطع، ناودانی منقطع و میلگرد بستر با ما همراه باشید.
نبشی و ناودانی هر دو پروفیل‌هایی با مقطع L شکل هستند، اما تفاوت‌های اساسی در زوایای این مقاطع وجود دارد. نبشی دارای زاویه ۹۰ درجه در گوشه‌های خود است، درحالی‌که ناودانی با زاویه‌ای تیزتر، معمولاً حدود ۴۵ درجه، شکل گرفته است. این تفاوت زاویه‌ای، یکی از آسان‌ترین راه‌ها برای تشخیص این دو پروفیل است. نبشی و ناودانی هر دو دارای قسمتی به نام بال هستند، اما تفاوت اصلی آنها در ساختار سطح مقطع است. در نبشی، دو بال مستقیماً به هم متصل شده و فاقد جان هستند، در حالی که در ناودانی، دو بال با زاویه ۹۰ درجه به بخشی به نام جان وصل می‌شوند که به آن شکل کانالی می‌دهد.
علاوه بر زاویه، کاربرد این دو پروفیل نیز متفاوت است. نبشی اغلب در ساختارهای پشتیبانی و تقویت‌کننده استفاده می‌شود، درحالی‌که ناودانی در ساختارهایی به‌کار می‌رود که نیاز به تحمل بار و فشار بیشتری دارند. درک این تفاوت‌ها در کاربرد، به افراد کمک می‌کند تا در پروژه‌های ساخت‌وساز خود، انتخاب مناسبی داشته باشند.
بنابراین، با وجود شباهت‌های ظاهری، نبشی و ناودانی پروفیل‌هایی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد هستند که شناخت آنها، به‌ویژه در هنگام خرید، اهمیت دارد. با توجه به زوایای مختلف و کاربردهای متنوع، می‌توان این دو پروفیل فولادی را از هم متمایز کرد. در ادامه مفصل تر به این موضوع می پردازیم.
نبشی چیست؟ انواع آن کدام است؟
نبشی، یکی از اجزای کلیدی در صنعت فولاد، به‌صورت مستقل یا در ترکیب با قطعات دیگر، به‌ویژه در ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازه فولادی از دو قطعه مستطیلی عمود بر هم با طول‌های متنوع و ضخامت‌های متفاوت تشکیل شده است. وزن و روش تولید، عوامل تعیین‌کننده‌ای در قیمت و کاربرد نبشی هستند.
نبشی و ناودانی، دو قطعه فولادی مشابه اما با کاربردهای متمایز، در ساخت‌وساز نقش‌های مکمل دارند. ظاهر L شکل نبشی و U شکل ناودانی، تنها تفاوت ظاهری آنها نیست، بلکه در کاربرد نیز متمایز هستند. نبشی به‌عنوان پروفیل در اتصال پل‌ها به ستون‌ها و ناودانی در ساخت ستون‌ها کاربرد دارد.
این سازه فولادی را می‌توان بر اساس ظاهر و روش تولید طبقه‌بندی کرد. در مورد ظاهر، نبشی بال مساوی، زمانی است که دو قطعه مستطیلی عمود بر هم اندازه برابر داشته باشند، در حالی که نبشی بال نامساوی، زمانی است که این اندازه‌ها نابرابر باشند. برای نمایش، از حروف L یا V استفاده می‌شود، و اندازه‌ها به صورت عددی در کنار آن نمایش داده می‌شوند. ضخامت نیز در انتخاب نبشی، عاملی مهم است.
بر اساس روش تولید، نبشی به دو دسته فابریک و پرسی تقسیم می‌شود. نبشی فابریک از طریق نورد گرم بیلت فولادی به شکل L تولید می‌شود، در حالی که نبشی پرسی با پرسکاری ورق فولادی در مراحل پایانی شکل می‌گیرد.
جنس نبشی شامل استیل، آلومینیوم، پلیمرها و غیره است. انواع مختلفی از نبشی در بازار وجود دارد، مانند نبشی گالوانیزه، اسپیرال و لقمه، که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
انواع نبشی از نظر ظاهر
این سازه فولادی را می‌توان بر اساس ظاهر و روش تولید طبقه‌بندی کرد. در مورد ظاهر، نبشی بال مساوی، زمانی است که دو قطعه مستطیلی عمود بر هم اندازه برابر داشته باشند، در حالی که نبشی بال نامساوی، زمانی است که این اندازه‌ها نابرابر باشند. برای نمایش، از حروف L یا V استفاده می‌شود، و اندازه‌ها به صورت عددی در کنار آن نمایش داده می‌شوند. ضخامت نیز در انتخاب نبشی، عاملی مهم است.
انواع نبشی از لحاظ روش تولید
بر اساس روش تولید، نبشی به دو دسته فابریک و پرسی تقسیم می‌شود. نبشی فابریک از طریق نورد گرم بیلت فولادی به شکل L تولید می‌شود، در حالی که نبشی پرسی با پرسکاری ورق فولادی در مراحل پایانی شکل می‌گیرد.
جنس نبشی شامل استیل، آلومینیوم، پلیمرها و غیره است. انواع مختلفی از نبشی در بازار وجود دارد، مانند نبشی گالوانیزه، اسپیرال و لقمه، که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
پیشنهاد مطالعه: روش های تست نبشی
ناودانی چیست؟
ناودانی، پروفیل توخالی متداول در صنعت ساختمان، از یک جان و دو بال تشکیل شده است. این پروفیل از نظر ظاهر و روش تولید، شباهت‌هایی با نبشی دارد. ناودانی‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: مشبک و ساده. نوع مشبک، دارای سوراخ‌هایی در سطح ورق گرم گالوانیزه است، در حالی که نوع ساده فاقد سوراخ است و از ورق گرم معمولی یا گالوانیزه در صورت نیاز ساخته می‌شود.
طبق طبقه‌بندی استاندارد، ناودانی‌ها بر اساس شکل بال‌ها نام‌گذاری می‌شوند. وقتی بال‌ها موازی هم باشند، به آن ناودانی U گفته می‌شود، و اگر بال‌ها حالت مخروطی داشته باشند، ناودانی C نامیده می‌شود. اندازه بال‌ها معمولاً در محدوده ۳۰ تا ۴۰۰ میلی‌متر و با سایزهای ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۴، و ۱۶ موجود است، که در تعیین قیمت آن تأثیرگذار است.
در تقسیم‌بندی ناودانی بر مبنای تولید، این محصول به دو نوع پرسی و فابریک تقسیم می‌شود. در روش پرسی، ورق فولادی از قسمت مشخصی پرس شده و شکل نهایی ناودانی را به خود می‌گیرد. در مقابل، نوع فابریک از ابتدا به شکل ناودانی تولید می‌شود و با استفاده از نورد سرد یا گرم فرم‌دهی می‌گردد.
جنس ناودانی معمولا از فولاد، استیل یا آلومینیوم ساخته می‌شود، اما در موارد خاص، از گالوانیزه که لایه‌ای از روی بر روی فولاد است، استفاده می‌گردد. جنس، اندازه و وزن ناودانی بر اساس کاربرد آن تعیین می‌شود.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: ناودانی سبک و سنگین چه تفاوت‌هایی دارند؟
پنج تفاوت مهم نبشی و ناودانی
- تفاوت ازنظر شکل و ظاهر
- تفاوت در سطح مقطع
- جنس‌های متفاوت نبشی و ناودانی
- تفاوت در استاندارد
- تفاوت در کاربرد نبشی و ناودانی
تفاوت از نظر شکل و ظاهر:
نبشی از دو صفحه فلزی عمود بر هم تشکیل شده است که ظاهری L مانند دارد. این دو صفحه می‌توانند هم‌اندازه یا با اندازه‌های متفاوت باشند. نبشی‌ها در طول‌های مختلف و ضخامت‌های متنوع تولید می‌شوند. ناودانی شبیه به حرف U انگلیسی است و از یک صفحه پایه و دو بال تشکیل می‌شود که به صورت عمود بر صفحه پایه قرار گرفته‌اند. این بال‌ها می‌توانند به سمت داخل یا بیرون خمیدگی جزئی داشته باشند. ناودانی‌ها نیز مانند نبشی‌ها در طول‌ها و ضخامت‌های متنوع تولید می‌شوند و ظاهر مستطیل شکل توخالی دارند. به طور خلاصه، نبشی L شکل و ناودانی U شکل است.
تفاوت در سطح مقطع
سطح مقطع نبشی، از دو مستطیل تشکیل شده که ضلع مشترکی دارند و با یکدیگر زاویه ۹۰ درجه می‌سازند. مساحت این سطح مقطع از حاصل ضرب طول هر ضلع در ضخامت ورق و تفریق سطح مشترک بین دو ضلع به دست می‌آید. سطح مقطع ناودانی به شکل مستطیل توخالی است. مساحت آن از حاصل ضرب طول بال‌ها در ضخامت و طول جان در ضخامت آن محاسبه می‌شود. در واقع سطح مقطع نبشی، دو مستطیل متصل به هم و سطح مقطع ناودانی، یک مستطیل توخالی است.
جنس‌های متفاوت نبشی و ناودانی
نبشی و ناودانی هر دو از فلزات مختلفی مانند فولاد، آلومینیوم، استیل ضد زنگ و گالوانیزه ساخته می‌شوند. انتخاب جنس به کاربرد و شرایط محیطی بستگی دارد. به عنوان مثال، در محیط‌های مرطوب و خورنده از نبشی و ناودانی گالوانیزه یا استیل ضد زنگ استفاده می‌شود. در ساخت سازه‌های سبک می‌توان از آلومینیوم استفاده کرد. فولاد به دلیل استحکام بالا، کاربرد گسترده‌تری دارد. هر دو محصول در جنس‌های متنوعی برای پاسخگویی به نیازهای مختلف تولید می‌شوند.
تفاوت در استاندارد
تولید نبشی و ناودانی بر اساس استانداردهای مختلفی انجام می‌شود. این استانداردها ابعاد، جنس، تلرانس‌ها و سایر مشخصات را تعیین می‌کنند. برخی از استانداردهای رایج شامل ASTM، DIN، JIS و ISO هستند. استفاده از این استانداردها به اطمینان از کیفیت و عملکرد محصول کمک می‌کند. تولیدکنندگان معمولاً محصولات خود را مطابق با یکی از این استانداردها عرضه می‌کنند.
تفاوت در کاربرد نبشی و ناودانی
نبشی‌ها به دلیل شکل خاص خود، معمولاً در اتصالات، تقویت گوشه‌ها، ساخت قاب و شاسی و همچنین در ساخت قفسه بندی استفاده می‌شوند. ناودانی‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر خمش و پیچش، در ساخت تیرها، ستون‌ها، خرپاها و سازه‌های سنگین‌تر کاربرد دارند. همچنین از ناودانی در ساخت ماشین آلات و تجهیزات صنعتی نیز استفاده می‌شود. به طور کلی، نبشی برای اتصالات و تقویت و ناودانی برای ساخت سازه‌های باربر مناسب‌تر است.
مقایسه کاربردهای نبشی و ناودانی
نبشی و ناودانی، دو محصول متمایز در صنعت، با کاربردهای متنوع و گاهی مکمل، صنایع مرتبط با آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در اینجا به بررسی تفاوت‌های کاربردی این دو می‌پردازیم:
**کاربرد نبشی:**
– نبشی در ساخت و ساز، به ویژه در کشیدن دیوارهای ساختمان و آسانسور، نقش مهمی ایفا می‌کند.
– در ساخت سازه‌های مختلف مانند خرپا، ستون‌ها، پل‌ها و بادبندها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– در سقف‌سازی، به عنوان مکمل تیرچه عمل می‌کند.
– در مهار دیوارهای سبک و سازه‌ها کاربرد دارد.
– در ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی، از جمله دکل‌های انتقال نیرو، حضور پررنگی دارد.
– به طور کلی، نبشی بیشتر به عنوان یک اتصال دهنده در سازه‌ها عمل می‌کند.
**کاربرد ناودانی:**
– در ترمیم و بازسازی بناهای معماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– در ساخت اسکلت ماشین‌های سنگین و چارچوب‌های فولادی نقش اساسی دارد.
– در ایجاد ستون‌ها، پل‌ها، بادبندها و خرپاها، چه به صورت جفت یا تکی، کاربرد وسیعی دارد.
– در صنعت دریایی، برای ساخت قطعات مختلف ضروری است.
– در ساخت قفسه‌های فولادی، به عنوان پایه و قاب استفاده می‌شود.
– ناودانی عمدتاً به عنوان یک عنصر ساختاری و پایه‌ای در سازه‌ها عمل می‌کند.
