نحوه اجرای وال پست در دهانه مهاربندی

اجرای وال‌پست در دیوارهای پانلی

طبق پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰، دیوارهای پانلی کارخانه‌ای که به‌صورت نوارهای قائم در طول دیوار نصب می‌شوند، عملکردی مشابه دال یک‌طرفه دارند. استفاده از این دیوارها به‌عنوان دیوارهای خارجی و داخلی در ساختمان‌ها مجاز است و به‌ویژه در بیمارستان‌ها، استفاده از دیوارهای پانلی به شدت توصیه می‌شود.

در این دیوارها، همانند سایر دیوارها، هدف از طراحی، مهار حرکت خارج از صفحه و فراهم کردن امکان حرکت آزادانه در داخل صفحه است. در مواردی که ارتفاع دیوار به‌گونه‌ای باشد که نیاز به تیرک وجود داشته باشد، در دیوارهای خارجی و نیز تیغه‌ها از تیرک در تراز میانی دیوار استفاده می‌شود. اتصال تیرک‌ها به وادارها مجاز است، اما هرگز تیرک‌ها نباید به ستون متصل شوند و استفاده از ناودانی نشیمن برای تیرک توصیه می‌گردد.

در این دیوارها نیازی به اجرای وادار انتهایی و میانی نیست. بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری کرد که پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰، محدودیت‌های هندسی برای مهار این دیوارها در نظر نگرفته است و تمام محدودیت‌ها در طراحی خمشی و برشی دیوار لحاظ شده‌اند. در دیوارهای پانلی نیاز به اتصال بین دیوار و ستون وجود ندارد و فواصل بین آن‌ها باید با مصالح تراکم‌پذیر مانند پشم سنگ ضد رطوبت پر شود و بر روی این ناحیه، از یک لایه شبکه الیاف یا رابیتس برای نازک‌کاری بهره‌برداری گردد. بنابراین، استفاده از قطعات اتصالی مانند ناودانی منقطع بر روی ستون‌ منتفی است.

به دلیل عملکرد یک‌طرفه در راستای قائم دیوارهای پانلی، مهار خارج از صفحه باید در بالا و پایین دیوار توسط نبشی‌ها انجام شود. در دو حالت زیر، نیازی به نبشی برای مهار پایین دیوار وجود ندارد:

الف) اجرای حداقل ۵ سانتی‌متر کف‌سازی و قرارگیری دیوار روی آن.
ب) اجرای ریشه از کف طبقه و مهار دیوار به کف.

در شکل زیر نمونه‌ای از دیوارهای پانلی را مشاهده می‌کنیم. دیوار 3D-Panel یک دیوار پیش‌ساخته می‌باشد که از یک عایق مانند پلی‌استایرن و دو شبکه مش و شاتکریت در طرفین پلی‌استایرن تشکیل شده است. شبکه‌های دو طرف با مفتول‌های مورب به یکدیگر متصل می‌شوند. باید توجه داشت که این دیوارها دارای سختی بالایی هستند و ضروری است از سازه اصلی با استفاده از مصالح تراکم‌پذیر جداسازی شوند. تأمین اتصال کشویی این دیوارها در قسمت فوقانی باید به‌درستی انجام گیرد و همچنین مهار مناسب در جهت خارج از صفحه نیز تأمین شود.

اجرای روش‌های نوین مهار دیوار

از جمله روش‌های نوین مهار دیوار که پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰ نیز به آن اشاره کرده است، استفاده از الیاف کربن و شیشه می‌باشد. در این بخش، به توضیح نحوه اجرای المان‌های وال‌پست در این دیوارها خواهیم پرداخت.

مشابه دیوارهای پانلی، این دیوارها نیز دارای عملکرد یک‌طرفه هستند و خمش دیوار در راستای قائم صورت می‌گیرد؛ بنابراین، نیازی به اجرای وادارهای عمودی نخواهد بود. به همین دلیل، این روش می‌تواند نسبت به سایر روش‌ها دارای هزینه کمتری باشد. در اطراف بازشوها، لازم است حتماً یک نوار شبکه الیاف اجرا گردد که به پایدارسازی دیوار در اطراف بازشوها کمک می‌کند.

روش اجرا بدین صورت است که نوارهای الیاف بر روی دیوار قرار داده می‌شوند و یک لایه نازک‌کاری به‌صورت دستی بر روی آن پاشیده می‌شود. پس از اجرای این لایه، نبشی‌های نگهدارنده خارج از صفحه دیوار و در نهایت، لایه دوم نازک‌کاری بر روی دیوار و نبشی‌ها اجرا می‌گردند. نبشی‌های نگهدارنده باید در بالا و پایین دیوار اجرا شوند. اگر همانند دیوارهای پانلی، ۵ سانتی‌متر کف‌سازی برای این دیوارها در نظر گرفته شود، نیازی به اجرای نبشی‌های پایین دیوار نخواهد بود. فواصل بین دیوار و المان‌های سازه‌ای نیز باید با مصالح تراکم‌پذیر پر شوند.

شبکه الیاف دارای ساختار شبکه‌ای با چشمه‌های متراکم است. این شبکه‌ها از نخ‌های متعدد به هم متصل تشکیل می‌شوند که قابلیت عملکرد یک‌جهته یا دو جهته دارند. معمولاً عملکرد الیاف یک‌جهته است، به این معنا که نخ‌ها در یک جهت مقاومت کششی مناسبی دارند، در حالی که در جهت دیگر مقاومت کششی نخ‌ها کمتر است و صرفاً برای نگهداری نخ‌های قوی استفاده می‌شوند. مطابق پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰، فاصله نخ‌ها (x) از هم نباید کمتر از دو مقدار بیشینه ۵ میلی‌متر و ۲ برابر اندازه بزرگترین سنگ‌دانه ملات (d) باشد.

نکات مهم:

1. روش اجرای دیوار با استفاده از الیاف می‌تواند در ساختمان‌های موجود نیز به کار رود.
2. در صورتی که لایه نازک‌کاری روی دیوار از جنس سیمان انتخاب شده باشد، الیاف شیشه AR-Glass (مقاوم به قلیا) استفاده می‌شود. اگر نازک‌کاری از جنس گچ باشد، از الیاف شیشه E-Glass استفاده خواهد شد. مقاومت تسلیم بیش از ۱۰۰۰ مگاپاسکال برای الیاف شیشه مذکور مناسب خواهد بود. الیاف کربن با مقاومت تسلیم بیش از ۳۰۰۰ مگاپاسکال نیز می‌توانند جایگزین الیاف شیشه شوند.
3. به دلیل pH بالای ۱۲.۵ در محیط‌های سیمانی، در صورت استفاده از الیاف شیشه، لازم است از الیاف شیشه مقاوم به قلیا (AR-Glass) استفاده گردد. هرچند ایجاد یک لایه سد محافظتی ممکن است تأثیر عوامل محیطی را کاهش دهد، اما این محافظت کافی نیست و باید از الیاف شیشه مقاوم به قلیا استفاده کرد. در غیر این صورت، مقاومت الیاف کاهش یافته و در نتیجه فرایند خوردگی منجر به تخریب کامل شبکه الیاف خواهد شد. بنابراین، طول عمر مفید این الیاف کاهش می‌یابد.
4. لبه الیاف باید در بالا و پایین دیوار به ترتیب روی بلوک و کف برگردد.
5. نوارهای الیاف باید در دو جهت دیوار اجرا شوند.

اشتباهات اجرایی وال‌پست‌ها و دیوارها

پس از درک اهمیت عملکرد صحیح دیوارها در هنگام زلزله و آشنایی با دیتیل‌های پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰ برای اجرای وال‌پست، به بررسی اشکالات اجرایی متداول که ممکن است مجری و ناظر در کارگاه با آن‌ها روبرو شوند، خواهیم پرداخت.

نحوه اجرای صحیح تأسیسات:

تأسیسات مکانیکی و الکتریکی باید به‌گونه‌ای اجرا شوند که مانع عملکرد صحیح دیوارها نشوند. بنابراین، هماهنگی مهندسان در مراحل اولیه طراحی و ارائه نقشه‌ها بسیار ضروری است. با این حال، گاه به دلیل عدم هماهنگی در ارائه نقشه‌ها یا به‌روزرسانی آن‌ها، تأسیسات، به ویژه لوله‌ها، از داخل دیوار عبور داده می‌شوند. این امر می‌تواند منجر به بریدن میلگردهای بستر شده و در نتیجه عملکرد مناسب دیوار و یکپارچگی آن تحت تأثیر قرار گیرد. لذا در اجرای لوله‌ها یا خرطومی‌ها، توجه ویژه به این موضوع بسیار حائز اهمیت است.

در شکل زیر، نمونه‌هایی از اجرای صحیح و نادرست تأسیسات را ملاحظه می‌کنید.