میلگرد بستر دارای ضوابط بسیار مهمی است که به قسمت های مهم و اساسی آن در این مقاله اشاره کرده ایم، هر شرکت تولید کننده میلگرد بستر، باید طبق این قوانین، میلگرد بستر خود را تولید کند.
خرید میلگرد بستر به‌عنوان یک نیاز اساسی و ضروری در ساختمان‌سازی که با هدف افزایش میزان مقاومت و استحکام سازه محسوب می‌شود.
استفاده از میلگرد در ابعاد و شکلهای مختلف با کاربری و عملکرد متفاوت شامل قوانین و ضوابط مرتبط به خود هستند که در هنگام نصب و اجرا باید رعایت شوند.
دلیل تغییرات در آیین نامه 2800 ساختمان
زلزله های بزرگ و فراموش نشدنی و خسارت های به جا مانده از آنها درچند سال اخیر درس های متعددی برای جامعه مهندسی ایران گذاشت.
این تجربه های تلخ، باعث پیدایش و تغییراتی در آیین نامه زلزله ایران یعنی استاندارد ۲۸۰۰ شده است.
یکسال پس از انتشار استاندارد 2800 ، زلزله منجیل و رودبار اتفاق افتاد که باعث شد تا توجه بسیار به استاندارد ۲۸۰۰ شود. پس از آن در سال 1382 زلزله بم باعث ایجاد تغییرات گسترده و رویکرد پیشگیرانه و کاهش مخاطرات در قالب مدیریت جامع بحران در این آیین نامه شد.
پس از آن زمین لرزه سرپل ذهاب توجه جامعه مهندسی ساختمان کشور را به موضوع “اجزای غیر سازه ای و دیوارهای جداکننده و پیرامونی ساختمان” معطوف نمود.
بر این اساس مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی اقدام به ارائه آیین نامه ای با عنوان پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ ( طراحی لرزه ای و اجزای غیر سازه ای معماری ) نمود .
ضوابط میلگرد بستر چیست؟
ضوابط میلگرد بستر در پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ ارائه شده است.
این پیوست شامل دو بخش است: بخش اول عمدتا بر روی دیوارهایی متمرکز است که با پیش بینی درز انقطاع از سازه جدا اجرا می شوند و در سختی آن دخالتی ندارند و برای سازه مزاحمتی ایجاد نمی کنند.
در این بخش جزییات اجرایی سایر اجزای غیر سازه ای از قبیل جان پناه، راه پله، سقف کاذب و نما نیز پوشش داده شده است.
بخش دوم برای ساختمان های تا چهار طبقه بوده و به دیوارهایی اختصاص دارد که به سازه چسبانده می شود و در سختی آن مشارکت می کند.این دیوارها نقش میانقابی را ایفا می کنند .
کاربرد میلگرد بستر جهت مهار اجزای غیر سازه ای معماری
میلگرد بستر در مهار دیوارهای خارجی ، دیوارهای داخلی و جان پناه کاربرد دارد.
مهار دیوارهای خارجی با میلگرد بستر
در این قسمت ضوابط و الزامات دیوار ، بسته به نوع کاربرد آن بیان شده است.
انواع طراحی دیوار:
دیوارها را می توان به دو صورت غیر پیوسته (جدا سازی شده از سازه اصلی ) و یا چسبانده شده به سازه اصلی دیوار ( میانقابی ) طراحی و اجرا نمود.
دیوارهای غیر پیوسته، دیوارهایی هستند که مزاحمتی برای رفتار سازه ایجاد نمی کنند. این دیوارها که بجز در کف ها با پیش بینی درز انقطاع از سازه باربر جانبی جدا شده و در سختی آن دخالت ندارند.
در دیوارهای غیر پیوسته لازم است دیوار و اتصالات آن صرفاً تحت اثر نیروهای اینرسی خارج صفحه کنترل شوند. (اینرسی: خاصیتی از یک جسم است که در برابر تغییر سرعت یا تغییر جهت حرکت مقاومت میکند.)
الزامات لازم برای جداسازی باید در کلیه ساختمانهای بلند تر از چهار طبقه و نیز در ساختمانهای با اهمیت بسیار زیاد و با طبقات کمتر از چهار طبقه رعایت شوند.
دیوارهای چسبانده شده به سازه (میانقابی) در سختی آن دخالت دارند و باید در براورد نیروهای بر آن دخالت داده شود.
در این صورت باید رفتار و عملکرد میانقابی دیوار و نیروهای وارد بر تیر و ستون و خود دیوار – بر اثر این رفتار-بر اساس ضوابط ارائه شده در محاسبات لحاظ شود.
میلگرد بستر در دیوارهای خارجی – میلگرد بستر وال پست
دیوارهای خارجی را می توان با ایجاد درز پیوسته بین آنها و سازه محیطی غیر پیوسته کرد.
برای این دیوارها باید اتصالاتی در نظر گرفت که قابلیت حرکت داخل صفحه و مهار خارج از صفحه را به دیوار بدهند.
فواصل جداسازی دیوارها از قاب باید توسط مواد تراکم پذیر مناسب از قبیل پشم سنگ ضد رطوبت پرشوند.
توصیه می شود برای جلوگیری از ترک خوردگی در نازک کاری از یک لایه شبکه الیاف یا رابیتس روی مواد تراکم پذیر استفاده شود.
در بیمارستان ها برای جلوگیری از ایجاد ترک خوردگی در نازک کاری، در گوشه های دیوار در هنگام زلزله لازم است از اتصالات کشویی سرتاسری در کناره ها و تراز سقف استفاده شود. در سایر ساختمان های با اهمیت بسیار زیاد استفاده از این ضوابط توصیه می شود.
پیشنهاد خواندنی: میلگرد بستر بهتر است یا وال پست؟ کدام را بخریم؟
ابعاد هندسی وال پست یا میلگرد بستر
طول آزاد دیوار خارجی در پلان نباید از ۴ متر و ارتفاع آزاد آن نباید از ۳.۵ متر بیشتر در نظر گرفته شود در دیوارهای با طول بیشتر از چهار متر باید از عضو قائم با مقطع فولادی یا بتنی به عنوان تکیه گاه جهت مهار خارج از صفحه دیوار (وادار) و در دیوارهای با ارتفاع بیش از ۳.۵ متر باید با استفاده از عضو افقی با مقطع فولادی یا بتنی (تیرک) ارتفاع آزاد را کاهش داد.
در دیوارها پانلی کارخانه ای ارتفاع دیوار می تواند تا حدی که برای برش و خمش عمود بر صفحه طراحی شده، در نظر گرفته شود .
طراحی دیوارها با میلگرد بستر
دیوارها باید برای بارهای اینرسی ایجاد شده در آن ها، در جهت داخل صفحه و در جهت عمود بر صفحه طراحی شوند.
در جهت داخل صفحه دیوار تحت تاثیر برش و خمش و در جهت عمود بر صفحه تحت تاثیر بار محوری ناشی از وزن دیوار و برش و خمش خارج از صفحه عمودی و افقی قرار میگیرد.
روش طراحی این دیوارها در (راهنمای طراحی سازه ای و جزییات اجرایی دیوارهای غیرسازه ای- ضابطه شماره ۸۱۹ مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی) ارایه شده است.
شرایط مرزی تحت نیروهای عمود بر صفحه باید به صورت مفصلی در نظر گرفته شود.
تبصره۱: دیوارهای خارجی که تمام ارتفاع طبقه را پوشش نمی دهند(دیوار کوتاه)، بخصوص در ساختمان های بتنی، همواره باید از قاب سازه ای جدا شوند.
زیرا در غیراینصورت می تواند باعث تشکیل (ستون کوتاه) در سازه شود.
دیوارهای پانلی
دیوارهای پانلی کارخانه ای که به صورت نوارهای قائم در طول دیوار نصب می شوند مجاز به استفاده در ساختمان ها به عنوان دیوار خارجی، می باشند.
در این حالت دیوار به صورت یک دال یکطرفه عمل میکند.دیوار باید با استفاده از نبشی یا المان مشابه در جهت خارج از صفحه، در تراز سقف و کف مهار شود.
در این حالت باید اتصال پانل دیوار در تراز سقف با نبشی بصورت کشویی بوده و دیوار و دیوار اجازه جابجایی داخل صفحه را داشته باشد.
در این نوع دیوارها نیازی به اجرای وادار نمی باشد .
در صورتی که ارتفاع دیوار به اندازه ای باشد که پانل، قابلیت تحمل بار خمشی وارد بر آن را نداشته باشد، باید از تیرک در تراز میانی و وادار انتهایی استفاده نمود.
تیرک مورد استفاده به وادار متصل می شود و باید از اتصال آن به ستون ها پرهیز شود. استفاده از دیوارهای پانلی در بیمارستان ها اکیداً توصیه می شود .
دیوارهای بلوکی
در دیوارهای بلوکی ، دیوار مشابه یک پوسته یا یک دال طراحی می شود.
در این حالت جداسازی در جهت داخل صفحه و مهار در جهت خارج صفحه می تواند توسط نبشی های فولادی و یا بست های U شکل متصل به دال سازه ای در تراز سقف و نبشی یا بست های U شکل متصل به ستون در دو انتهای ( طرفین ) دیوار و وادارهای میانی انجام گردد.
نبشی های فولادی میتوانند منقطع یا پیوسته باشند که باید برای نیروی خارج از صفحه طراحی شوند.
در این دیوارها باید از المان مسلح کننده میلگرد بستر خرپایی یا میلگرد بستر نردبانی برای دیوارهای دارای ملات ماسه سیمان و از بست فولادی منقطع یا پیوسته برای دیوارهای دارای ملات بستر نازک و یا محصولات جدید نوارهای مش الیاف، جهت یکپارچه سازی و حفظ پیوستگی دیوار استفاده نمود.
در دیوارهای با ارتفاع کمتر از ۳.۵ متر نیازی به استفاده از وادار انتهایی در نزدیکی ستون نمی باشد .
